आजबाट भ्यालेन्टाइन डे सप्ताह सुरू भएकाे छ। विभिन्न प्रेमिल नाम दिइएकाे दिनहरू फेब्रुअरी ७ बाट सुरू भइ भ्यालेन्टाइन डे चाहीँ खास फेब्रुअरी १४ लाइ भनिन्छ। फेब्रुअरी १४ प्रेम गर्नेहरुका लागि विशेष दिन अर्थात् भ्यालेन्टाइन्स डे । तर्क गर्नेहरुले त भन्छन्, यो पश्चिमा संस्कृति हो । आयतित संस्कृति हो । तर, प्रेमका पक्षपातीहरू भन्छन्, प्रेमको कुनै भूगोल हुँदैन । प्रेमको कुनै सीमा हुँदैन ।
प्रेम दिवसलाई अहिलेका युवापुस्ताले विशेष रूपमा मनाउन थालेका छन् । ७ फेब्रुअरीदेखि १४ फेब्रुअरीसम्म प्रणय सप्ताह मनाइन्छ । मंगलबारदेखि प्रणय सप्ताह सुरू भएको छ । प्रेम जोडीहरू प्रणय सप्ताहको प्रतिक्षामा हुन्छन ।
प्रेम दिवसको सुरूवात ‘रोज डे’ बाट सुरू हुन्छ । यस दिन जोडीहरूले एकअर्कालाई गुलाफको फूल दिएर माया देखाउने गर्दछन् । हरेक वर्ष ७ फेब्रुअरीका दिन ‘रोज डे’ मनाइन्छ । ‘रोज डे’ सुरू हुनअघि नै बजारमा रातो, पहेँलो, सेतो र गुलाबी रङका गुलाफका फूलहरू प्रशस्त मात्रामा देखिन्छन् । आजको दिन प्रेम प्रस्ताव राख्नेहरूका लागि निकै राम्रो मानिन्छ ।
किन मनाइन्छ ‘रोज डे’ ?
‘रोज डे’ को दिन आफूले मन पराएको व्यक्तिलाई प्रेम प्रस्ताव राख्ने गर्दछन् । आजको दिन मन पराएको व्यक्तिलाई गुलाफको फूल दिएर उप्रति आफ्नो मनमा रहेको भावनालाई व्यक्त गर्ने गर्दछन् ।
कसलाई कुन फूल दिने:
विभिन्न रङका गुलाफहरूले फरक–फरक अर्थ राख्ने गर्दछन् । गुलाफको फूलको अलग–अलग रङको अलग(अलग महत्व रहेको छ । ‘रोज डे’ का दिन कसैलाई फूल दिनुअगाडि त्यसको महत्व जान्न जरुरी छ ।
रातो गुलाफः रातो गुलाफ प्रेम, जोस र भावनासँग सम्बन्धित छ । रातो गुलाफको फूल मन पराएको व्यक्तिलाई दिँदा तपाईंले उसलाई कति माया गर्नुहुन्छ भन्ने महसुस गराउँछ ।
पहेँलो गुलाफः पहेँलो गुलाफ मित्रताको प्रतिकको रूपमा हेर्ने गरिन्छ । आफ्नो साथीलाई भावना व्यक्त गर्दा पहेँलो गुलाफको दिनुपर्छ । यसलाई खुसी र राम्रो स्वास्थ्यको प्रतिक मानिन्छ ।
गुलाबी रङको गुलाफः गुलाबी रङको गुलाफको फूल कसैलाई धन्यवाद दिँदा दिइने गरिन्छ । प्रेम दिवस जोडीमा मात्रा नभएर आफ्नो आमा बुबासँग पनि मनाउन सकिन्छ ।
सुन्तला रङको गुलाफः यो रङको गुलाफ जोसको प्रतिक हो । यसले उत्साह र इच्छालाई दर्साउँछ । जोडीहरूले आफ्नो प्रेममा जोश र उत्साह ल्याउनका लागि यो रङको गुलाफको फूल दिन सक्छन् ।
फेब्रुअरी १४ Saint Valentine’s Day सामान्यतया: Valentine’s Day को रुपमा प्रख्यात दिन हो । सन्त भ्यालेन्टाइनको सम्झनामा प्रत्येक वर्ष फेब्रुअरी १४ लाई विश्वभरिका थुप्रै देशहरूमा भ्यालेन्टाइन्स डे अर्थात् प्रणय दिवसको रूपमा मनाइन्छ ।
अहिले विश्वभर युवा युवतीले विशेष महत्वका साथ मनाउने भ्यालेन्टाइन डे अर्थात प्रणय दिवासका बारेमा विभिन्न किम्बदन्ती पाइन्छ । यो दिवसको सुरुवात रोमनबाट सुरु भएको हो ।
विशेष गरी भ्यालेन्टाइन डे को औपचारिक सुरुवात इस्वी सम्वत २६९ रोमनबाट सुरु भएको हो । यो दिवससँग एउटा दुखान्त प्रेम कथा जोडिएको छ ।
तत्कालीन रोमन सम्राट क्लोडियस द्धितियले आफ्ना सैनिकलाई प्रेम तथा विवाह गर्न रोक लाएका थिए । प्रेम तथा विवाहले सैनिक कजोर हुन्छन् तथा युद्धसँग सम्बन्धित गोप्य सूचना बाहिर सार्वजनिक हुन्छ भन्ने धारणाले सम्राट क्लोडियसले प्रेम तथा विवाहमा रोक लगाएका थिए ।
तर सम्राटको नियम मन नपराउने मध्ये रोमनका पादरी सन्त भ्यालेन्टाइनले प्रेमको पक्षमा आवाज उठाए । उनले प्रतिबन्ध उल्लंघन गर्दै धेरै सैनिकको सार्वजनिक रुपमा विवाह गराए । सम्राटले उनलाई पक्राउ गरी मृत्युदण्डको सजाय सुनाएर जेलमा राखे ।
जेलमा रहँदा सन्त भ्यालेन्टाइनको जेलरकी दृष्टिबिहीन छोरीसँग प्रेम बस्यो। आफूलाई मृत्युदण्ड दिनुअघि भ्यालेन्टाइनले लभ फ्रम योर भ्यालेन्टाइन भन्ने हस्ताक्षर सहितको प्रेम पत्र आफ्नी प्रेमिका अथार्त जेरकी छोरीलाई दिएका कथन छ ।
उनले आफ्ना दुवै आँखा प्रेमिकालाई दिएर मृत्युदण्ड स्वीकार गरेका थिए । उनलाई सन् २६९ को फेब्रुअरी १४ मा मृत्युदण्ड दिइएको थियो । यही दिनको सम्झनामा सन्त भ्यालेन्टाइने प्रेमका लागि गरेको त्यागको सम्झना गर्दै विश्वभर हरेक वर्ष १४ फेब्रुअरीमा प्रेम दिवसको रुपमा भ्यालेन्टाइन डे मनाउने गरिएको हो ।
भ्यालेन्टाइनलाई मृत्युदण्ड दिएको दुई सय २९ वर्षपछि सन् ४९८ मा इसाइ धर्मगुरु पोप जेलासिएसले भ्यालेन्टाइनको सम्झनामा दिवसकै रुपमा मनाउने घोषणा गरेका थिए । त्यसपछि इंग्ल्याण्ड र फ्रान्स हुँदै पछिल्लोसमय विश्वभर १४ फेब्रुअरीलाई भ्यालेन्टाइन डे अर्थात प्रेम दिवसको रुपमा मनाउने गरिएको छ ।